Έξι γυναίκες από το Καλαμπάκι Δράμας, μία κοινωνική συνεταιριστική επιχείρηση που αναπτύσσεται σταθερά με μελετημένα βήματα, ένα ζωντανό παράδειγμα «χειροποίητης επιχειρηματικότητας» σε ένα νομό πρωταθλητή της ανεργίας.

Διατρέχοντας το νομό Δράμας, όπου και να στρέψεις το βλέμμα τα σημάδια της κρίσης βρίσκονται ολόγυρά σου. Δεν είναι μόνο τα κλειστά καταστήματα με τα ξεθωριασμένα ενοικιαστήρια στις βιτρίνες τους, αλλά κι ολόκληρες παραγωγικές μονάδες που έχουν σταματήσει τις δραστηριότητές τους εδώ και καιρό. Κτίρια που στέκονται βουβά στις άκρες των επαρχιακών δρόμων, αδιάψευστοι μάρτυρες των δυσοίωνων στατιστικών: η ανεργία στο νομό ξεπερνά το 40% κι η μετανάστευση είναι πια η κυριότερη διέξοδος για να ξαναμπεί κανείς στην αγορά εργασίας.

Όταν λοιπόν ακούς να μιλούν για έξι γυναίκες που με ελάχιστα μέσα, αλλά πολλή σκληρή δουλειά έστησαν στα χρόνια της κρίσης μια υγιή παραγωγική μονάδα, ενάντια σε πάσης φύσεως «Κασσάνδρες», δεν μπορείς παρά να χαμογελάσεις και να επιδιώξεις να τις συναντήσεις για να μάθεις από πρώτο χέρι πώς τα κατάφεραν.

Συζητώντας με την Ανδρονίκη Λουλούδη, τη Σταυρούλα Γκαϊτατζή, τη Χριστίνα Καϊρακτοπούλου, την Αναστασία Κετέογλου, την Μαρία-Δέσποινα Σωτηρέλη και τη Μαρία Πουλοπούλου, συνειδητοποιείς ότι η Ηλιοδώρα είναι μία συνεταιριστική κοινωνική επιχείρηση που χρωστάει την ύπαρξή της στον ενθουσιασμό και την πίστη των μελών του, στην προσήλωσή τους, αλλά και στις ατελείωτες εργατοώρες που έχουν επενδύσει στον κοινό στόχο.

«Το έναυσμα για την εκκίνηση της Ηλιοδώρας ήταν η ανεργία που βλέπαμε δίπλα μας και βιώναμε προσωπικά», μας λέει η Ανδρονίκη Λουλούδη. «Αναρωτιόμασταν τι θα μπορούσε να γίνει για να αλλάξει η κατάσταση. Ξεκινήσαμε, λοιπόν, ψάχνοντας τους τρόπους που θα μπορούσαμε να συνεταιρισθούμε στήνοντας μια βιώσιμη επιχείρηση που θα προσέφερε παράλληλα και κοινωνικό έργο», προσθέτει η ίδια. «Καταλήξαμε στη δημιουργία μίας επιχείρησης με συνεταιριστική μορφή και κοινωνικό χαρακτήρα, της Ηλιοδώρας, που σήμερα παράγει 35 κωδικούς ζυμαρικών και φυτικών καλλυντικών». Τα προϊόντα αυτά διατίθενται τόσο στη χονδρική, όπου τροφοδοτούνται 30 περίπου καταστήματα σε όλη την Ελλάδα, όσο και στη λιανική μέσω του καταστήματος του συνεταιρισμού στο Καλαμπάκι Δράμας και το οποίο πραγματοποιεί το 80% με 90% του τζίρου του.

Για τη δημιουργία της ΚοινΣεπ υπήρχε μια καλή βάση στο εμπειρικό κομμάτι καθώς τα μέλη της είχαν γνώσεις παρασκευής κεραλοιφών και ζυμαρικών. Αφού έθεσαν μια σειρά κανονισμών που θα όριζαν τη λειτουργία του, αποφάσισαν η διοίκηση να ασκείται οριζόντια και μέσα από σχεδόν καθημερινά συμβούλια να λαμβάνονται όλες οι αποφάσεις από κοινού. Κι αν αυτό ακούγεται ουτοπικό, οι γυναίκες της Ηλιοδώρας κατάφεραν να χτίσουν στην επαγγελματική πλέον ζωή τους μια σχέση αμοιβαιότητας και εμπιστοσύνης.

«Οφείλουμε και οι έξι να γνωρίζουμε τα πάντα για την Ηλιοδώρα, έχουμε κοινό e-mail που το βλέπουμε όλες και για οτιδήποτε συμβαίνει ενημερώνονται όλα τα μέλη μας», μας είπε η Χριστίνα Καϊρακτοπούλου. «Στην αρχή όλοι κάναμε τα πάντα και σιγά - σιγά τα πράγματα ήρθαν από μόνα τους και ο καθένας βρήκε το πόστο του. Μέσα από αυτή τη διαδικασία ανακαλύψαμε τους εαυτούς μας και η Ηλιοδώρα ήταν μια ευκαιρία για προσωπική εξέλιξη. Το «εγώ» είμαστε και οι έξι μας», προσθέτει η Αναστασία Κετέογλου. «Ξεκινώντας υπήρχε ήδη μια βάση γιατί ήμασταν φίλες. Όταν όμως δουλεύεις για να επιβιώσεις, αποκτάς μια άλλη δύναμη. Ποτέ μας δεν λέμε ‘δεν γίνεται’, αλλά πάντα λέμε ‘θα βρούμε τον τρόπο’. Τα πράγματα δεν ήταν ρόδινα, αλλά στην πορεία μαθαίνεις. Ακολουθείς ένα ιδανικό κι αυτό σε οδηγεί», συμπληρώνει η Μαρία-Δέσποινα Σωτηρέλη.

Η Ηλιοδώρα «γεννήθηκε» τον Ιούλιο του 2014, με αρχικό ποσό επένδυσης, τις ισόποσες συνεταιριστικές μερίδες, 4.200 ευρώ τα οποία κάλυψαν τα αρχικά έξοδα του εγχειρήματος όπως το ενοίκιο και η αγορά των πρώτων υλών. «Ξεκινήσαμε με ελάχιστο κεφάλαιο, όμως το περιβάλλον ήταν πολύ υποστηρικτικό», μας λέει η Μαρία-Δέσποινα Σωτηρέλη. «Είχαμε συμμετάσχει σε ένα κέντρο δια βίου μάθησης όπου οι καθηγήτριές μας, μας περιέβαλαν με αμέριστη συμπαράσταση. Κάναμε έρευνες αγοράς, μιλήσαμε με πάρα πολλούς ανθρώπους στο χωριό και τις γύρω περιοχές για τα προϊόντα που θα τους ενδιέφεραν και δημιουργήσαμε ένα βιώσιμο πλάνο για την επιχείρησή μας. Οι πρώτοι μας πελάτες ήταν οι δικοί μας συγγενείς και φίλοι που μας υποστήριξαν και μας εμπιστεύτηκαν. Οι άνθρωποι στο χωριό μας στάθηκαν δίπλα μας και σιγά-σιγά αρχίσαμε να γινόμαστε γνωστές, τα προϊόντα μας τα ζητούσαν όλο και πιο πολλοί. Χάρη στην παρουσία μας στo Facebook μας έμαθαν ακόμα περισσότεροι και μάλιστα σε όλη την Ελλάδα», ολοκληρώνει.

Επιστέγασμα των προσπαθειών της ομάδας ήταν η επιλογή τους από την Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης για να συμμετάσχουν στη διεθνή έκθεση τροφίμων Anuga. «Η Περιφέρεια μας άνοιξε πολλές πόρτες, κυρίως με τη συμμετοχή μας σε εκθέσεις με πάρα πολύ ευνοϊκούς οικονομικούς όρους. Σε ό,τι αφορά την Anuga, τα βάλαμε κάτω και αποφασίσαμε ότι δεν ήμασταν ακόμα έτοιμες για ένα τέτοιο βήμα», αναφέρει η κα Καϊρακτοπούλου.

Δίπλα τους όμως στάθηκε και η ΜΚΟ Αποστολή σε συνεργασία με το International Orthodox Christian Charities (IOCC) το οποίο χρηματοδοτεί μια σειρά προγραμμάτων στήριξης της εγχώριας συνεταιριστικής επιχειρηματικότητας του αγροδιατροφικού τομέα. «Είδαμε ότι πληρούσαμε τα προαπαιτούμενα που όριζε η προκήρυξη της Αποστολής, οπότε δηλώσαμε ποια μηχανήματα έχουμε ανάγκη, καταθέσαμε το αίτημά μας και με τον τρόπο αυτό αποκτήσαμε εντελώς δωρεάν το ξηραντήριο των ζυμαρικών μας», προσθέτει η κα Γκαϊτατζή.

Αφού έγινε η δωρεά, εκπρόσωποι της ΜΚΟ Αποστολή επισκέφθηκαν το εργαστήριο του συνεταιρισμού για να δουν από κοντά τον εξοπλισμό και να ελέγξουν την πορεία της παραγωγής. Στη συνέχεια η Ηλιοδώρα προμήθευσε με τα ζυμαρικά της, ιδρύματα όπως γηροκομεία, ορφανοτροφεία, το Χαμόγελο του Παιδιού και τη Μέριμνα Δράμας, καθώς απαραίτητη προϋπόθεση για να γίνει η δωρεά της Αποστολής, ήταν να διατεθεί το 10% της αξίας της σε κοινωφελή ιδρύματα.

Σε ό,τι αφορά τα οικονομικά στοιχεία της Κοιν.Σ.Επ., η χρήση του 2015 και του 2016 έκλεισαν χωρίς κέρδη, διότι όλα τα χρήματα επανεπενδύθηκαν στην Ηλιοδώρα για την αγορά εξοπλισμού και πρώτων υλών. «Τα έξοδά μας είναι επενδύσεις σε ποιοτικές πιστοποιημένες πρώτες ύλες, σε χημικές αναλύσεις, σε μηχανήματα που εγγυώνται το προϊόν», αναφέρει η κα Γκαϊτατζή.

Το κουσκούς που φτιάχνεται σε παραδοσιακή ξύλινη λαξευτή σκάφη είναι το προϊόν με τη μεγαλύτερη ζήτηση, ενώ η Ηλιοδώρα έχει πιστοποιηθεί με ISO22000 για τα ζυμαρικά της. Με πιστοποιημένες πρώτες ύλες παράγονται και τα καλλυντικά, ενώ συχνά το εργαστήριο δέχεται επισκέψεις από τα σχολεία της περιοχής.

Τα προϊόντα της Ηλιοδώρας ξεκίνησαν το «ταξίδι» τους και στην αγορά της Αθήνας χάρη στη Μαρία Πουλοπούλου, μόνιμη κάτοικο πια Δράμας, που άρχισε να τα δειγματίζει στα καταστήματα της παλιάς της αθηναϊκής γειτονιάς. Το επόμενο βήμα του συνεταιρισμού είναι η γνωριμία με το ευρύ κοινό και τον συνειδητοποιημένο καταναλωτή. «Έχουμε επενδύσει στην άριστη, πιστοποιημένη πρώτη ύλη και εφόσον φροντίσαμε για την παραγωγή, τώρα θα πρέπει να φροντίσουμε και για τη διάθεση», επισημαίνει η κα Λουλούδη. «Όταν χτίζεις κάτι, θα πρέπει τα θεμέλια να είναι σωστά. Τα δικά μας θεμέλια είναι η πίστη και το όραμα μας», καταλήγει.

Το παράδειγμα της δραμινής Ηλιοδώρα ΚοινΣεπ θα μπορούσε να λειτουργήσει ως πυξίδα για όσους αναζητούν τη συνταγή για ένα επιτυχημένο συνεταιριστικό εγχείρημα: σχέσεις εμπιστοσύνης, διάλογος, πίστη, έντιμα προϊόντα από πιστοποιημένες πρώτες ύλες, συνεχής εκπαίδευση, αλλά και προσεκτικά μικρά βήματα, σχεδιασμένα πάντα με γνώμονα τη βιωσιμότητα της επιχείρησης.


Μελίνα Κατσαλούλη


Πηγή agro24.gr